თანამედროვე ხელოვნება

ხე­ლოვ­ნე­ბის რა­ო­ბის პრობ­ლე­მა ყო­ველ­თ­ვის დგას და ის­მის კითხ­ვა, სა­ერ­თოდ რა­ტომ ჩნდე­ბა ხოლ­მე ეს პრობ­ლე­მა. რად­გან არ­ამ­ხო­ლოდ ცხე­ნის ან ძრო­ხის რა­ო­ბის შე­სა­ხებ არ სვამს ვინ­მე ამგ­ვარ კითხ­ვას, არ­ა­მედ ბევ­რი სხვა საგ­ნის გა­მოც. რაც შე­ე­ხე­ბა ხე­ლოვ­ნე­ბას: ად­ა­მი­ა­ნე­ბი სვა­მენ კითხ­ვას, რა არ­ის ხე­ლოვ­ნე­ბა - და უფ­რო მე­ტიც, ცდი­ლო­ბენ პა­სუ­ხიც გას­ცენ მას - თა­ვად ხე­ლოვ­ნე­ბი­სა­ვე ფარ­გ­ლებ­ში. ეს კი - რო­გორც ყვე­ლა ამ სა­კითხ­ში გან­ს­წავ­ლუ­ლი ად­ა­მი­ა­ნი აღ­ნიშ­ნავს - აქ­ამ­დე მხო­ლოდ ფი­ლო­სო­ფი­ის­თ­ვის იყო და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი. მხო­ლოდ ფი­ლო­სო­ფი­ის­თ­ვის წარ­მო­ად­გენ­და რეფ­ლექ­სი­ის სა­განს სა­კუ­თა­რი საგ­ნი­სა და მე­თო­დე­ბის გან­საზ­ღ­ვ­რა. ფი­ლო­სო­ფი­ის მი­ერ და­ფუძ­ნე­ბულ ამ პა­რა­დიგ­მას სულ უფ­რო და უფ­რო ერ­გე­ბა ხე­ლოვ­ნე­ბაც და ეს ახ­ა­ლი ფე­ნო­მე­ნია. ად­რე ეს სა­კითხი არ იყო პრობ­ლე­მა­ტუ­რი, რად­გა­ნაც ცნო­ბი­ლი იყო, რი­თი გა­მო­ირ­ჩე­ო­და ხე­ლოვ­ნე­ბა და უნ­და ითქ­ვას, რომ არა-ხე­ლოვ­ნე­ბის­გან იგი ხე­ლოვ­ნუ­რო­ბით გა­მო­ირ­ჩე­ო­და, ანუ ნა­ხე­ლა­ვო­ბით. ხე­ლოვ­ნე­ბა ბერ­ძ­ნუ­ლად "ტეხ­ნეა", ანუ უპ­ირ­ვე­ლეს ყოვ­ლი­სა, ბუ­ნე­ბის­გან იმ­ით გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბა, რომ იგი ად­ა­მი­ა­ნის ხე­ლი­თაა ნა­კე­თე­ბი, მა­შინ რო­ცა ბუ­ნებ­რი­ვი ნივ­თე­ბი არაა ნა­კე­თე­ბი. სხვა­თა შო­რის, ხში­რად ხე­ლოვ­ნე­ბას არ­ას­წო­რად მი­იჩ­ნე­ვენ გარ­კ­ვე­უ­ლი ეს­თე­ტი­კუ­რი ობ­ი­ექ­ტე­ბის ერ­თობ­ლი­ო­ბად. სი­ნამ­დ­ვი­ლე­ში კი ეს­თე­ტი­კა, რო­გორც ეს კან­ტ­თა­ნაა (და არ­სე­ბი­თად, კან­ტის მი­ერ შექ­მ­ნი­ლი ეს სტრუქ­ტუ­რა დღემ­დე არ­სე­ბობს) ფორ­მუ­ლი­რე­ბუ­ლი - ეს­თე­ტი­კურ გან­ც­და­ზეა დამ­ყა­რე­ბუ­ლი, რო­მე­ლიც ნე­ბის­მი­ერ­მა ობ­ი­ექ­ტ­მა შე­იძ­ლე­ბა მოგ­ვა­ნი­ჭოს. ამგ­ვა­რად, გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბა ეს­თე­ტი­კუ­რი ობ­ი­ექ­ტი/არ­ა­ეს­თე­ტი­კუ­რი ობ­ი­ექ­ტი ან ეს­თე­ტი­კუ­რი გან­წყო­ბა/ არ­ა­ეს­თე­ტი­კუ­რი გან­წყო­ბა არ­ა­რე­ლე­ვან­ტუ­რია ხე­ლოვ­ნე­ბი­სა და არ­ა­ხე­ლოვ­ნე­ბის გა­მიჯ­ვ­ნას­თან მი­მარ­თე­ბა­ში. რად­გა­ნაც ჩვენ შეგ­ვიძ­ლია, რო­გორც უკ­ვე ვთქვი, ეს ეს­თე­ტი­კუ­რი გან­წყო­ბა ნე­ბის­მი­ე­რი ობ­ი­ექ­ტის მი­მართ გა­მო­ვი­მუ­შა­ვოთ. ასე რომ, ნა­ხე­ლა­ვო­ბა ერ­თა­დერ­თი ტრა­დი­ცი­უ­ლი კრი­ტე­რი­უ­მია. ვრცლად